Narsisizm Nedir? Narsist Kimdir?

Narsisizm, kişinin kendisini aşırı derecede sevmesi, beğenmesi ve kendi değerini yüksek görmesiyle karakterize edilen bir kişilik özelliğidir. Bu terim, Yunanca “Narkissos” adlı mitolojik bir figürden türetilmiştir. Narkissos, suya yansıyan kendi görüntüsüne aşık olmuş ve sonunda bu sebeple ölmüştür.

Bununla birlikte, narsisizm, her zaman bozukluk anlamına gelmez; insanlar bazen sağlıklı bir şekilde özsaygı geliştirebilirler ve bu da narsisizmin daha hafif bir şekli olabilir.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Ne Zaman Ortaya Çıkar?

Narsist Kişilik Bozukluğu, kişilik yapısı içinde yer alan ve özellikle yoğun narsistik özellikler gösteren bir psikiyatrik durumdur. Bu bozukluk, kişinin genç yetişkinlik döneminde başlar ve belirli belirtiler en azından ergenlik çağından itibaren ortaya çıkar.

Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Narsisizm, psikolojik anlamda Narsistik Kişilik Bozukluğu (NKB) olarak tanımlanabilir. Bu bozukluk, daha karmaşık bir yapıya sahiptir ve kişinin aşırı benlik takıntısı, empati yoksunluğu, ilişkilerde manipülasyon gibi belirtileri içerebilir.

1-Kendini Aşırı Önemseme

Kişi, kendisini başkalarından üstün ve özel görür.

Başkalarının kendisine hayranlık duyması gerektiğini düşünür.

Sürekli ilgi ve takdir bekler.

2-Hayranlık İhtiyacı

Kendisini takdir eden, öven ve ondan etkilenen kişiler arar.

Hayranlık ve ilgi olmadan kendini değerli hissetmez.

Sürekli takdir edilme ihtiyacı duyar.

3-Empati Eksikliği

Başkalarının duygularına, ihtiyaçlarına veya zorluklarına duyarsızdır.

Kendi çıkarlarını ve duygularını ön planda tutar, başkalarının duygularını önemsemez.

Diğerlerinin duygusal deneyimlerini anlamakta zorluk çeker.

4-Aşırı Başarı ve Güç Arzusu

Kendisinin olağanüstü başarılar elde etmesi gerektiğini düşünür.

Sürekli olarak güç, zenginlik veya prestij peşindedir.

Başarıları veya becerileri hakkında abartılı bir şekilde konuşur.

5-Başkalarından Faydalanma

Kendi çıkarları için başkalarını kullanabilir ve manipüle edebilir.

Diğerlerinin duygusal ya da maddi kaynaklarını kendi yararına kullanma eğilimindedir.

6-Kendini Yüksekte Görme

Gerçekten sahip olmadığı niteliklere sahip olduğuna inanır.

Kendisini çok özel ve eşsiz görür, bu yüzden yalnızca benzer derecede özel insanlarla ilişki kurmaya değer olduğunu düşünür.

Kendini herkesten farklı ve üstün hissetme eğilimindedir.

7-Kritiklere Duyarsızlık ve Hızlı Öfkelenme

Eleştirileri kabul etmekte zorlanır ve genellikle savunmacı bir tutum sergiler.

Başkalarının kendisiyle ilgili olumsuz yorumlarına aşırı tepki verebilir.

Küçük bir eleştiriyi bile kişisel bir saldırı olarak algılayabilir.

8-İlişkilerde Yüzeysel Bağlar

İlişkiler genellikle çıkarcı ve yüzeyseldir; kişisel bağlardan çok, sosyal ve duygusal kazançlar ön plandadır.

İlişkilerde manipülasyon veya kontrol etme eğilimleri olabilir.

9-Gerçekçi Olmayan Beklentiler

Kendisi için sürekli olağanüstü muamele bekler.

Hayatında sürekli başarı ve ödüller bekler, ve bunlar gerçekleşmediğinde hayal kırıklığına uğrar.

Gerçekçi olmayan beklentilerle başkalarına baskı yapabilir.

10-Gizli veya Açık Aşağılama

Kendisinden daha düşük konumda olduğunu düşündüğü insanları küçümseme eğilimindedir.

Başkalarının başarılarını küçümseyebilir veya onları geçersiz kılmaya çalışabilir.

11-İzlenim ve Görünüşe Önem Verme

Dış görünüşüne çok fazla özen gösterir ve başkalarına kendini etkileyici bir şekilde sunmak için çaba harcar.

Görünüş ve sosyal statü çok önemlidir.

Eğer bu belirtiler bir kişiyle ilgili sürekli ve belirgin bir şekilde gözlemleniyorsa, bu, narsisistik kişilik bozukluğunun bir işareti olabilir. Narsisizm genellikle kişinin yaşam kalitesini, ilişkilerini ve iş hayatını olumsuz şekilde etkileyebilir, bu nedenle tedavi veya terapi bu durumda önemli olabilir.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Olan Birine Nasıl Davranılmalı?

• Narsist bir insana karşı davranış sınırları belirgin hale getirilmelidir.
• Duygusal ve psikolojik anlamda bütün manipülatif davranışları sınırlandırılmalı ve izin verilmemeli.
• Onu kaybetme korkusu ile yaklaşıldığı gösterilmemeli ve hissettirilmemeli.
• Eğer kişiyi kaybetme korkunuz varsa altında yatan neden de belirlenmeli.
• Narsist bir insanın karşısında suçluluk, değersizlik, yetersizlik gibi duygulara kapılmamalıyız.
• Narsist bir insana karşı olumlu ya da olumsuz hissedilen duygular net bir şekilde ifade edilmelidir.
• Onu değiştirme ve düzeltme çabasına girilmemeli.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Narsistik Kişilik Bozukluğu’nun tedavisi, zorlu bir süreç olabilir çünkü narsistik kişilik yapısı, kişinin kendini değiştirmeyi reddetme ve eleştiriye açık olmama eğilimi nedeniyle tedavi edilmesi zor bir bozukluktur. Ancak, narsistik özelliklerden rahatsızlık duyan ve daha sağlıklı bir yaşam sürmek isteyen kişiler için psikoterapi ve terapötik yaklaşımlar yararlı olabilir. Tedavi için şu yöntemler kullanılabilir:

• Bireysel Psikoterapi
• Grup Terapisi
• Duygu Düzenleme Becerileri Öğretimi
• Öz-Refleksiyon ve Bilinçlilik
• İlişki Becerileri Geliştirme