Doç. Dr. Hakan Balıbey
Y ü k l e n i y o r

Çocuk ve Ergen Sorunları

Ana Sayfa Çocuk ve Ergen Sorunları
Çocuk ve Ergen Sorunları
Çocuk ve Ergen Sorunları

Çocuk ve Ergen Sorunları

Büyüme ve kimlik gelişimi süreçlerinde yaşanan değişimler, hem çocuklar hem de ebeveynler için zorlayıcı olabilir. Bu noktada önemli olan, bu süreci bir sorun değil, bir gelişim fırsatı olarak görebilmek ve gerektiğinde profesyonel destek alabilmektir.

Ergenlik dönemi genellikle "zor", "asi", "anlaşılmaz" olarak tanımlanır. Ancak aslında bu dönem, genç bireyin bağımsızlaşma, kimlik kazanma ve duygusal olgunlaşma sürecidir. Sorunlara yalnızca "davranış" olarak değil, duyguların bir ifadesi olarak yaklaşmak, sağlıklı bir iletişim kurmanın ilk adımıdır.

Çocuklar ve Ergenler Neden Zorlanır?

Çocukluk ve ergenlik, sadece fiziksel değil, aynı zamanda duygusal, sosyal ve zihinsel anlamda da büyük bir değişim dönemidir. Ergenlik dönemi 11-12 yaşlarında başlayıp 20’li yaşların başlangıcına kadar süren, hızlı bedensel, ruhsal, sosyal değişiklikleri içeren çocuklukla yetişkinlik arasındaki geçiş dönemidir. Ergenlik dönemi bireyin kişiliğinin oturmaya başladığı, hayata bakış açısının belli olduğu ve bedensel ruhsal gelişiminin hızla geliştiği bir dönemdir. Bu süreçte çocuklar:

  • Kendilerini tanımaya,
  • Duygularını anlamaya,
  • Aileden bağımsızlaşmaya,
  • Sosyal ilişkilerini yönetmeye,
  • Başarı ve beklentilerle baş etmeye çalışırlar.

Bu değişimler bazen çocukların iç dünyasında yoğun stres, kaygı, öfke ya da içe kapanma gibi tepkilere yol açabilir.

En Sık Görülen Çocuk ve Ergen Sorunları Nelerdir?

Her çocuğun tepkisi farklı olsa da, en yaygın görülen sorunlar şunlardır:

Çocuklarda:

  • Ayrılma kaygısı.
  • Alt ıslatma.
  • Kardeş kıskançlığı.
  • Davranış problemleri (inatçılık, saldırganlık, kurallara uymama).
  • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB).
  • Öğrenme güçlükleri.
  • Özgüven sorunları.
  • Yeme ve uyku problemleri.

Ergenlerde:

  • Kimlik karmaşası ve benlik arayışı.
  • Duygusal dalgalanmalar.
  • Aile ile çatışmalar.
  • Akademik başarısızlık.
  • Sosyal geri çekilme.
  • İnternet, telefon ya da oyun bağımlılığı.
  • Depresyon ve kaygı bozuklukları.
  • Kendine zarar verme düşünceleri veya davranışları.

Bu belirtiler, geçici bir durum olabileceği gibi, erken fark edilmezse kalıcı psikolojik sıkıntılara da yol açabilir.

Ebeveynler Ne Zaman Yardım Almalı?

Ebeveynlerin en zorlandığı konulardan biri, “Bu durum normal mi, yoksa bir uzmana başvurmalı mıyım?” sorusudur. Aşağıdaki durumlar gözlemleniyorsa, profesyonel bir destek almak faydalı olacaktır:

  • Davranış sorunları aile hayatını ciddi şekilde etkiliyorsa.
  • Duygusal iniş çıkışlar uzun süredir devam ediyorsa.
  • Akademik başarıda ciddi düşüş varsa.
  • Akran ilişkilerinde bozulmalar başladıysa.
  • Çocuğunuz ya da ergen çocuğunuz kendini değersiz, mutsuz, yalnız ya da kaygılı hissediyorsa.
  • İçe kapanma, öfke patlamaları, kendine zarar verme gibi davranışlar varsa.

Unutmayın: Erken müdahale, sorunların büyümesini önlemekle kalmaz; çocuğunuzun sağlıklı gelişimine güçlü bir zemin hazırlar.

Psikolojik Danışmanlık Süreci Nasıl İşler?

Çocuk ve ergen psikoterapisi, yaşa ve ihtiyaca göre özel olarak planlanır. Süreç şu şekilde ilerler:

1.İlk Görüşme: Ebeveynlerle yapılır. Sorunlar, gelişim öyküsü ve beklentiler değerlendirilir.

2.Bireysel Seanslar: Çocukla veya ergenle yapılandırılmış görüşmeler yapılır. Oyun terapisi, sanat terapisi, bilişsel davranışçı terapi gibi yaklaşımlar kullanılabilir.

3.Aile İle İş Birliği: Süreç boyunca ebeveynler düzenli olarak bilgilendirilir. Gerekirse aile terapisi de sürece dahil edilir.

4.Takip ve Destek: Terapi süreci sona erdiğinde bile, ihtiyaç duyulduğunda destek sürdürülebilir.

Ergenlik dönemi genellikle "zor", "asi", "anlaşılmaz" olarak tanımlanır. Ancak aslında bu dönem, genç bireyin bağımsızlaşma, kimlik kazanma ve duygusal olgunlaşma sürecidir. Sorunlara yalnızca "davranış" olarak değil, duyguların bir ifadesi olarak yaklaşmak, sağlıklı bir iletişim kurmanın ilk adımıdır.