Y
ü
k
l
e
n
i
y
o
r
Bağımlılık, kişinin bir maddeyi (alkol, uyuşturucu, reçetesiz ilaç vb.) kontrolsüz bir şekilde kullanması, bu kullanımı azaltmakta ya da bırakmakta zorlanması ve zamanla maddenin günlük yaşamın merkezine yerleşmesiyle tanımlanır. Hem fiziksel hem psikolojik boyutları olan bir hastalıktır.
DSM 5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabında (2013) yer alan bağımlılık kriterleri şunlardır:
Bağımlılığın gelişiminde birçok faktör etkili olabilir:
Amerikan Psikiyatri Derneği'ne göre insanların kimyasal veya davranışsal bağımlılıklar geliştirmesinde iyi hissetme, daha iyi performans sergileme arzusu etkili olur. Kimyasal bağımlılıklar çoğunlukla kişinin isteyerek maddeyi kullanmaya karar vermesiyle başlar. Birey bağımlı olma arzusuyla madde kullanmaya başlamaz; ancak maddeyi tekrarlayan biçimde kullandıkça madde kullanımı üzerindeki kontrolünü kaybeder. Günlük yaşam işlevlerini bozduğunu fark etmesine rağmen kişi kendini madde kullanmaktan alıkoyamaz. Böylece madde kullanımı, gönüllü kullanımdan zorunlu kullanıma doğru evrilir.
Bağımlılıklar tedavi edilebilir bir durumdur. Tedavi süreci bireyin ihtiyacına göre yapılandırılır ve genellikle şu adımları içerir:
Kişinin bir sorun yaşadığını kabul etmesi ve değişime istekli olması, sürecin en kritik adımıdır.
Fiziksel yoksunluk belirtilerinin takibi ve gerekli durumlarda ilaç desteği psikiyatrist tarafından sağlanır.
